Osobną, najmniej znaną, cenną częścią dorobku literackiego Jerzego Pleśniarowicza są jego adaptacje dla Teatru Polskiego Radia, powstałe w rozgłośni rzeszowskiej w latach 1962-1977. Andrzej Zajdel14 opracował i opisał zachowane w zasobach archiwalnych Radia Rzeszów słuchowiska radiowe Jerzego Pleśniarowicza – było ich w sumie 42, powstałych w niespełna 15 lat, z czego zachowało się aż 39. Najstarsze słuchowisko – „Dwie humoreski z myszką” według opowiadań Antoniego Czechowa i Włodzimierza Perzyńskiego, nagrane w Rzeszowie w lipcu 1962 roku, nadano następnie w ogólnopolskim programie Polskiego Radia. Słuchowisko ostatnie – „Słońce, starzec i dziewczyna” według prozy Wasilija Szukszyna, nagrane w lutym 1977 roku, również doczekało się emisji ogólnopolskiej. Jedenaście miesięcy później Jerzy Pleśniarowicz zmarł w Rzeszowie, 7 stycznia 1978 roku.
Słuchowiska Jerzego Pleśniarowicza związane były częściowo z jego działalnością translatorską – były to na przykład adaptacje własnych przekładów prozy Antoniego Czechowa (1860-1904), Jiříego Marka (1914-1994), Walentina Szczerbakowa, Emila Kardina (1921-2008): A.Czechow: „Szampan (monodram radiowy)” – 1964; A. Czechow: „Trzy humoreski z budzikiem” („Spotkanie”, „Pomyślne zakończenie”, „Pech”) – 1965; J. Marek: „Matka mówi” (monolog) – 1968, W. Szczerbakow: „Jubileuszowy kurs” – 1970; E. Kardin: „Drogami z tamtych lat (słuchowisko dokumentalne)” -1976.
Były też radiowe adaptacje własnych przekładów dramatów Mara Bajdżijewa (1935), Wiktora Rozowa (1913-2004), AleksandraWołodina (1919-2001): M. Bajdżijew: „Pojedynek” – 1968; A. Wołodin: „W bibliotece” – 1971; W. Rozow: „Niezastąpiony” – 1977.
Było także słuchowisko na podstawie własnej adaptacji teatralnej ze spektaklu „Z tej ziemi”: Aleksander Rowiński (1931): „O’key, wujowie (słuchowisko dokumentalne na podstawie reportażu)” – 1971.
Ale zdecydowana większość słuchowisk Jerzego Pleśniarowicza to były adaptacje prozy i poezji – najpierw klasyki polskiej i europejskiej (w przekładach innych tłumaczy), utworów Antoniego Czechowa (1860-1904), Włodzimierza Perzyńskiego (1877-1930), Guy de Maupassanta (1850-1893), Bolesława Prusa (1847-1912), Ignacego Krasickiego (1735-1801), Maksyma Gorkiego (1868-1936):
„Dwie humoreski z myszką” (A. Czechow: „Zaprzepaszczona sprawa”; W. Perzyński: „Idealny lokator”) – 1962; A. Czechow: „Opowiadanie pani N. (monodram)” – 1964; A. Czechow: „Gość (humoreska)” – 1964; G. de Maupassant: „Naszyjnik” – 1965; A. Czechow: „Dwa opowiadania z teki Antoniego Czechowa” („Chórzystka”; „Zaprzepaszczona sprawa”) – 1967; B. Prus: „Trzy opowiadania z teki Bolesława Prusa” („Żywy telegraf”, „Z notatek hreczkosieja”, „Na wakacjach”) – 1967; I. Krasicki: „Rozmowy przez stulecie” – 1968; M. Gorki: „Dwie opowieści włoskie” („Tunel”, “Testament rybaka”) -1970.
Osobną grupę wśród słuchowisk Jerzego Pleśniarowicz stanowią adaptacje polskiej literatury współczesnej, utworów Jerzego Andrzejewskiego (1909-1983), Jana Parandowskiego (1895-1978), Jana Gerharda (1921-1971), Ludwika Hieronima Morstina (1886-1966), Jerzego Kiersta (1911-1988): J. Andrzejewski: „Intermezzo” (według opowiadania „Na drodze”) – 1963; J. Parandowski: „Ostatnia podróż Odyseusza (słuchowisko poetyckie)” – 1963; J. Gerhard: „Łuny w Bieszczadach” – 1969 L. H. Morstin: „Kłos Panny (o Mikołaju Koperniku)” – 1970; J. Kierst: „Gwiazdy i ludzie (słuchowisko poetyckie o Mikołaju Koperniku)” – 1971.
A wśród autorów współczesnych Jerzemu Pleśniarowiczowi licznych adaptacji doczekali się związani z Ziemią Rzeszowską: Stanisław Piętak (1909-1964) i Zbigniew Domino (1929-2019) – po 4 słuchowiska – oraz Jan Łysakowski (1926-2008): S. Piętak: Dwoje w ciemności – 1966; S. Piętak: „Stratowane ustronie (słuchowisko poetyckie)” – 1967; S. Piętak: „Front nad Wisłą” – 1964; S. Piętak: „Pierwsza orka” – 1969; Z. Domino: „Dzwon” (fragment powieści „Ojciec”) – 1969; J. Łysakowski: „Sprawa Ossowskiego” – 1970; Z. Domino: „Grób nad Piwonią” – 1970; Z. Domino: „Dzwon spokojnej śmierci” – 1971; Z. Domino: „Praktyka względności” – 1971.
Były wreszcie adaptacje prozy współczesnej – ukraińskiej – Iryna Wilde (1907-1982), Jewhen Hucało (1937-1995) oraz rosyjskiej – Ludmiła Uwarowa (1918-1990), Wadim Kożewnikow (1909-1984), Wasilij Szukszyn (1929-1974) – w przekładach innych tłumaczy: I. Wilde: „Toporzysko” – 1968; L. Uwarowa: „My mężczyźni” – 1970; J. Hucało: „Opowiedz mi o swoich niebieskich oczach (romans)” – 1970; J. Hucało: „Chodź do mnie” – 1972; W. Kożewnikow: „Zorza Polarna” – 1972; W. Szukszyn: „Słońce, starzec i dziewczyna” – 1977.
W programie ogólnopolskim Polskiego Radia emitowano w sumie 9 adaptacji radiowych Jerzego Pleśniarowicza (oprócz dwóch słuchowisk słowackich przez niego tłumaczonych).
©
❯ KRS: 0001011299
❯ NIP: 6762633333
❯ REGON: 524058270
Prawa autorskie © 2024 Fundacja im. Jerzego Pleśniarowicza | Wykonanie GT Code Lab